Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum L.) Çeşitlerinin Bazı Agronomik Özellikleri ve Stabilite Parametrelerinin Saptanması

Abstract

Araştırma bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin verim, stabilite parametreleri ile bazı tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma 18 çeşitle, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak 2008 ile 2012 yılları arasında 5 yıl süre ile Edirnede yürütülmüştür. Araştırmada çeşitlerin verimi, bitki boyu, başaklanma gün sayısı, bin tane ve hektolitre ağırlığı, protein oranı, gluten oranı ve sedimantasyon özellikleri ve bu karakterler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Stabilite parametreleri olarak ortalama verim (x), regresyon katsayısı (b), determinasyon katsayısı (R2 ), intercept değeri (a) ve regresyondan sapma kareler ortalaması (S2d) kullanılmıştır. Araştırmada incelenen karakterler arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Tane veriminde genotipler ve yıllar arasında farklılıklar bulunmuş olup genel ortalama verim 742.7 kg da-1 olarak tespit edilmiştir. En yüksek verim 796.0 kg da-1 ile Gelibolu ve 787.5 kg da-1 ile Bereket çeşitlerinde belirlenmiştir. Bereket çeşidi iyi çevrelere iyi uyum sağlarken, Gelibolu, Guadalupe ve Syrena tüm çevre koşullarına iyi uyum sağladığı belirlenmiştir. Pehlivan ve Kate A-1 iyi çevrelere orta uyumlu, Tekirdağ, Selimiye, Krasunia, Flamura-85 ve Dropia tüm çevrelere orta uyumlu çeşitler olmuştur. Aldane araştırmada incelenen kalite kriterlerine göre kalitesi en iyi çeşit olurken, Selimiye diğer bir stabil çeşit olduğu saptanmıştır. Araştırmada Gelibolu ve Bereket verim potansiyeli açısından öne çıkan çeşitler olmuştur.

This study was carried out to determine stability parameters for yield, some agronomic and quality traits in bread wheat genotypes. The experiments were set up with 18 cultivars in completely randomized block design with 4 replications in Edirne province during 2008-2012 growing seasons. The characters such as grain yield, plant height, days to heading, thousand kernel weights, test weight, protein, gluten, and sedimentation value and relationships amongst them were investigated. Mean yield (x), regression coefficient (b), coefficient of determination (R2 ), intercept value (a) and deviation from regression (S2d) were used as stability parameters. The differences among genotypes for the characters were significant. It was found that there were significant differences among genotypes and years based on yield. The mean yield was 742.7 kg da-1 . Gelibolu and Bereket cultivars gave the highest yield with 796.0 kg da-1 and 787.5 kg da-1 , respectively. Bereket showed well adaptation to good environmental conditions, while Gelibolu, Guadalupe and Syrena were well adapted to all environment condition. In the other hand, Pehlivan, Kate A-1, Tekirdağ, Selimiye, Krasunia, Flamura-85 and Dropia showed medium adaptation to good environmental conditions. Although Aldane was best quality variety according to its quality traits, Gelibolu and Bereket were prominent cultivars in terms of their yield potential in this study