AHP-TOPSIS TEKNİKLERİYLE KURULUŞ YERİ SEÇİMİ PROBLEMİNİN ÇÖZÜMÜ: BARIŞI DESTEKLEME HAREKATI ÖRNEĞİ

Abstract

Çok Kriterli Karar verme (ÇKKV) yöntemlerikarar vericilere analitik bir şekilde alternatifleri değerlendirebilmesineimkan vermektedir. Stratejik kararların alınması işletmelerin yanı sıra kamukuruluşları ve uluslararası örgütler gibi kar amacı gütmeyen hükümet dışıaktörleri de ilgilendirmektedir. Çok uluslu ve çok kültürlü bir örgüt olarakBirleşmiş Milletler (BM) ve alt organlarından biri olan BM Güvenlik Konseyi(BMGK) dünya barışının idamesinde en büyük rolü oynamaktadır. Bu çalışmada BMGKtarafından bölgesel boyutta barışın idamesi maksadıyla oluşturulan çok uluslubir Barış Gücü’nün bölgesel barışın sağlanması adına icra edeceği bir BarışıDestekleme Harekatı (BDH) kapsamında, harekatı etkinlikle sevk ve idareedebileceği bir ana üs karargah yerleşkesinin hangi kriterler altında ve hangibölgede kurulması gerektiği sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmada ilk olarakÇKKV yaklaşımı ve AHP ile TOPSIS yöntemlerinin teorik alt yapısındanbahsedilmiştir. Daha sonra kuruluş yeri seçimi problemleri için ÇKKV yöntemlerinikullanan akademik çalışmalara yönelik literatür taraması yapılmış ve kurgusal birsenaryo temel alınarak, uzman görüşleri ile belirlenen kriter ve alt kriterlerinAHP yöntemi ile ağırlıkları elde edilmiştir. Son olarak TOPSIS yöntemi ile alternatiflerinöncelik sıralaması yapılmıştır.

Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methodsallowed decison makers to evaluate the alternatives analytically. Besideprofitable organizations, making strategic decisions are also concerns ofgovermental and non-govermental actors such as non-profit internationalorganizations. As a multi-national and multi-cultural organization, UnitedNations (UN) and its sub-organ United Nations Security Council (UNSC) play thebiggest role for sustaining world peace. In this study, it is inquired that inwhich criterias and in which region a headquarter of a multi-national PeaceForce, which is established by UNSC in order to sustain regional peace withinthe scope of Peacekeeping Opreations (PKO), should settle down to conduct theoperation effectively. First, it was mentioned about MCDM approach and theoricinfrastucture of AHP-TOPSIS methods. Then, a literature review regardingacademic works which contain MCDM methods for site selection problems wasconducted and based on a fictional scenario, taking in account the criteriasand the sub-criterias which are determined by subject matter experts, theweights of the criterias and the sub-criterias were obtained using AHP method.Finally a priority ranking of the alternatives was made using TOPSIS method.