Sabahattin Ali'nin "Değirmen" adlı hikâye kitabı söz varlığı-inceleme, sözlük

Abstract

Bir dilin söz varlığı ses, biçim, söz dizimi ve anlam değişiklikleri ile o dilin tarihini ve kültürünü yansıtan bir unsurdur. Bu çalışmada, Türk edebiyatının Cumhuriyet Dönemi toplumcu-gerçekçi yazar ve şairlerinden biri olan Sabahattin Ali'nin 16 hikayeden oluşan Değirmen adlı hikaye kitabının söz varlığı, Sabahattin Ali'nin hayatı, sanatı ve genel hikayeciliği kapsamında ortaya konulmuştur. Öncelikle bu alanda yapılmış akademik çalışmalar ve eserler incelenmiştir. Söz varlığı üzerine pek çok farklı görüş olduğu düşünülerek eserde sözcük ve söz varlığı terimleri hakkında tanım ve değerlendirmeler sunulup, genel bir sınıflandırmadan yararlanılmıştır. Bu sınıflandırma bünyesinde kitaptaki deyimler, atasözleri, ikilemeler, yerel söyleyişler, terimler, argo kullanımlar, alıntı sözcükler gibi söz varlığı unsurları tespit edilmiş, eserin garamatikal dizini verildikten sonra varılan bulgu ve öneriler ortaya konulmuştur. Sabahattin Ali'nin kalemi ve Türkçenin zengin anlatım gücü ile ifade bulan bu hikayelerde Günümüz Türkçesine yakın olmakla birlikte kısmen kullanım sıklığı azalmış veya günümüzde kullanılmayan sözcüklere ve anlam değişmelerine rastlanmıştır. Bu çalışmayla birlikte Türkçenin söz varlığı sahasına katkıda bulunmak amaçlanmıştır.

The Vocabulary of a language is an element that reflects the history and culture of that language with, voice, morph, syntax and semantic change. In this study, the vocabulary of Sabahattin Ali, one of the socialist-realistic writers and poets of the Republican Period, The storybook Değirmen consisting of 16 stories of was presented within the context Sabahattin Ali's life, art and general storytelling. First of all, academic studies and works in this field are examined. Since there are many different views on the vocabulary, definitions and evaluations about the terms word and vocabulary are presented and a general classification is used. On the basis of this classification, elements of vocabulary such as idioms, proverbs, reduplications, local sayings, terms, slang uses, and loanwords were identified, and the findings and suggestions reached after the garamatical index of the work were revealed. In Sabahattin Ali's pen and the rich expression power of Turkish expresses these stories, there are words and semantic changes that are close to today's Turkish but their usage frequency has decreased or not used today. With this study, It is aimed to improve the vocabulary of Turkish.